Rok 1974. Oddanie bryły (Zamku Królewskiego) w stanie surowym. Montaż zegara
– film z Zamku Królewskiego
W zakresie działalności cechowego Zespołu Jubileuszowego chcemy wskazać niezwykłe nagranie – film istniejący w sieci udostępniony przez Zamek Królewskie w Warszawie.
Jedna z osób zaangażowanych w przygotowanie obchodów jubileuszu znalazła opublikowane na kanale YouTube nagranie dotyczące odbudowy Zamku Królewskiego i jego zegara. Niby to proste, ale nie mieliśmy przekazu, że taki film się pojawił. Nosi ono tytuł:
„ROK 1974 ODDANIE BRYŁY W STANIE SUROWYM, MONTAŻ ZEGARA I HEŁMU NA WIEŻY ZEGAROWEJ”
To bardzo ciekawe, trwające 4 minuty i 38 sekund nagranie opublikowane przez Zamek Królewski w Warszawie.
Dla lepszego wyjaśnienia pokazywanych szczegółów związanych z budową zegara, pozwalamy sobie dla wybranych kadrów związanych z odbudową zegara przedstawić kilka dodatkowych informacji.
Pokazywany na ekranie film nie wypełnia go w całości. Kadr filmu ma kształt odciętej elipsy. Dlaczego? To pytanie do fachowców od kinematografii.
My zajmujemy się przekazem merytorycznym.
Do klatki oznaczonej na osi czasu 1:43 pokazywane są obrazy dotyczące odbudowy bryły Zamku, a przez kolejnych kilkanaście sekund odlewanie któregoś z metalowych elementów ozdobnych z motywami liści.
Od klatki oznaczonej na osi czasu 2:07 „na scenie” pojawia się dzwon zegarowy. Widać wypalaną nad ogniem glinianą formę zegarowego dzwonu, a po chwili w kadrze pojawia się Antoni Kruszewski – szef firmy ludwisarskiej z Węgrowa. To on odpowiada za wykonanie dzwonów i dogląda wszystkich prac z tym związanych. Wspierają go synowie.
Skorupa do odlewanego dzwonu wprowadzana jest do dołu odlewniczego w którym znalazła się już wewnętrzna część formy do odlania dzwonu. Wszystkie te czynności wykonują synowie i następcy Antoniego – Adam i Andrzej.
Od klatki oznaczonej na osi czasu 2:28 na ekranie pojawia się cyzeler – to mistrz Wacław Makowski. To właśnie on odpowiada za to, by słoneczka tarczy miały odpowiednie miny. Smutek, Obojętność, Uśmiech i Wesołość.
Od klatki oznaczonej na osi czasu 2:31 na ekranie pojawia się mgr inż. Sławomir Safarzyński. Biały kitel znamionuje prowadzenie odpowiedzialnych prac, których technologia wymaga zachowania reżimu czystości.
Tak. Przy złoceniu, które zostało wykonane w Instytucie Mechaniki Precyzyjnej w Warszawie taki właśnie reżim jest wymagany.
Wszystkie zewnętrzne elementy zespołu wskazań wykonane z miedzi – elementy tarcz zegarowych i wskazówki w kąpieli galwanicznej zastały pokryte warstwą złota o grubości 25 mikronów.
Tarcze gotowe. Od klatki oznaczonej na osi czasu 2:45 pokazano jak zmontowane w halach Nadwiślańskiej Jednostki Wojskowej MSW gotowe tarcza wprowadzane są na wieżę. Niosą je żołnierze, potem za pomocą dźwigu Coles-Centurion z Mostostalu Kraków wędrują na przeznaczone dla nich miejsca na elewacji wieży zegarowej.
Nawet przy bezwietrznej pogodzie operowanie takimi „żaglami” (kwadrat o boku 282 cm) nie jest sprawą prostą.
Do tego tarcze muszą zmieścić się pod gzyms wieży, więc trzeba było przewidzieć specjalne uchwyty.
Od klatki oznaczonej na osi czasu 3:03 na nagraniu pojawia się mechanizm zegara. Najpierw wiszący w powietrzu, udekorowany wiązanką goździków, potem wprowadzany do swojego pomieszczenia przez otwór w stropie.
Kto kręci wskazówkami?
Na kolejnym ujęciu – od klatki oznaczonej na osi czasu 3:09 znajdujemy się na rusztowaniu wieży, przy tarczach zegara. Osoba w kasku, kręcąca wskazówką to oczywiście mistrz zegarmistrzostwa Jan Stefanek.
Czy trzeba uderzać w dzwon?
Tak na pewno stało się przed wprowadzeniem jednego z dzwonów na wieżę zegarową. Widzimy to na filmie na klatce oznaczonej na osi czasu 3:13. Na kolejnych widzimy „podniebną drogę” dzwonu i jego wprowadzenie na poziom stropu, powyżej mechanizmu zegarowego.
Zgodnie z przekazem profesora Mrugalskiego dzwony powędrowały na wieżę przed wprowadzeniem tam mechanizmu zegarowego. Pewnie to on ma rację, ale warto byłoby to sprawdzić.
Na kolejnych klatkach filmu widać dalsze prace budowlane dla uzyskania stanu surowego.
Wprowadzenie i zamontowanie hełmu na wieży – to było wyzwanie dla ekipy budowlanej, tyle… że to już nie dotyczy zegara.
Zamieszczamy poniżej kolejne kadry z filmu, a pod nimi link do całości materiału filmowego.
Życzymy ciekawych wrażeń przy oglądaniu filmu!
Link do filmu na YT: https://www.youtube.com/watch?v=3IaY91GYLhU
Artykuł powstał w ramach prac Zespołu Jubileuszowego.