Kalendarium budowy zegara na Zamku Królewskim w Warszawie 1971 – 1974 – Cech Złotników, Zegarmistrzów, Optyków, Grawerów i Brązowników

Ułatwieniem dla zapoznania się z historią budowy zegara na Zamku Królewskim w Warszawie będzie z pewnością chronologiczne przedstawienie wydarzeń z tą budową związanych.

Informacja o odbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie

Mimo, że od 21 stycznia 1971 roku, czyli od dnia ogłoszenia decyzji o odbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie, do zakończenia budowy w stanie surowym i uruchomienia zegara w dniu 19 lipca 1974 roku upłynęło tylko trzy i pół roku, to był to czas dynamicznych prac i licznych zwrotów akcji, które postaramy się przedstawić w oparciu o zachowane materiały źródłowe.

Zamek w stanie surowym, przed uruchomieniem zegara

Poniższa tabela będzie sukcesywnie uzupełniana wszystkimi informacjami o wydarzeniach, o których zachowała się jakakolwiek wzmianka w dokumentach przechowywanych w Cechu oraz w dostępnej wówczas prasie. O wyczerpaniu się naszej wiedzy poinformujemy osobnym komunikatem i krótkim esejem podsumujemy wykonaną pracę.

Zachęcając Państwa do śledzenia kalendarium, prosimy jednocześnie o przejrzenie szuflad i odświeżenie pamięci… Będziemy wdzięczni za każdy sygnał, sprostowanie, uzupełnienie, komentarz, wyraz potępienia lub (lepiej) zachwytu.

Stwórzmy tę tabelę wspólnie!

Czekamy na profilu społecznościowym Cechu, gdzie będą publikowane kolejno dodawane fakty (https://www.facebook.com/ZlotnikowZegarmistrzowOptykowGrawerowBrazownikow). Można też przekazywać informacje listem elektronicznym na adres: jubileusz (@) rzemioslo.waw.pl


data	fakt	zdjęcie	źródło	siglum autora
21 stycznia 1971	ogłoszenie decyzji o odbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie przypis 01	ŻW	Życie Warszawy 21. stycznia 1971 roku	WM


data	fakt	zdjęcie	źródło	siglum autora
21 stycznia 1971	podjęcie się wykonania zegara na Zamek Królewski w Warszawie przez warszawskiego zegarmistrza Witolda Szymońskiego		kopia dokumentu w zbiorach Cechu; „Biuletyn Zamek” 01.03.1971	JN
23 stycznia 1971	oświadczenie Witolda Szymońskiego o wzięciu całkowitej odpowiedzialności finansowej za podjęty czyn i deklaracji samodzielnego (bez udziału Cechu) wykonania zegara		kopia dokumentu w zbiorach Cechu	JN
kwiecień 1971	do zamkowych zbiorów trafia przedwojenna przeciwwaga małej wskazówki zegara zamkowego – dar Mieczysława Chołoniewskiego		„Biuletyn Zamek” 07.04.1971	JN
kwiecień 1971	rozpoczyna się zbiórka datków na Zamek Królewski w cechowych zakładach rzemieślniczych. Zbiórkę prowadzi 230 punktów usługowych, które jako wynagrodzenie za drobne usługi zachęcają do składania datków na Zamek	KP, Rzem.	„Kurier Polski” 08.02.1972, „Rzemieślnik” 20.02.1972	WM
grudzień 1971	informacja o postępach prac i deklaracja Witolda Szymońskiego, że rekonstrukcja zegara wieżowego na Zamek zostanie zakończona do końca 1972 roku	EW	„Życie Warszawy” 25.12.1971; „Express Wieczorny” 29.12.1971	JN
7 lutego 1972	pierwsze otwarcie puszek z datkami zbieranymi w zakładach Cechu Złotników, Zegarmistrzów, Optyków, Grawerów i Brązowników miasta stołecznego Warszawy. Zebrano 21 tysięcy złotych na odbudową Zamku Królewskiego	KP, Rzem.	„Kurier Polski” 08.02.1972, „Rzemieślnik” 20.02.1972	WM
3 marca 1972	Komisja (w składzie: J. Zachwatowicz, W. Lipiński, A. Borodzik, J. Januszkiewicz, J. Osiński, W. Zaleski) udaje się do pracowni Witolda Szymońskiego, gdzie stwierdza brak jakiejkolwiek dokumentacji technicznej dla budowanego zegara i inne nieprawidłowości	brak	kopia dokumentu w zbiorach Cechu	JN


data	fakt	zdjęcie	źródło	siglum autora
lipiec 1973	rozpoczęcie drugiej publicznej zbiórki cyny i miedzi na dzwony zegarowe, wraz z informowację, że ich wykonawcą będzie Antoni Kuszewski – ludwisarz z Węgrowa		„Express Wieczorny” 06.07.1973; „Kurier Szczeciński” 11.07.1973	JN
25 października 1973	gotowe dzwony docierają do Warszawy do Muzeum Rzemiosł Artystycznych i Precyzyjnych	SP	„Słowo Powszechne”, 27-28.10.1973	WM


data	fakt	zdjęcie	źródło	siglum autora
styczeń 1974	zakończenie pracy przy wywierceniu otworów w płytach łożyskowych, przegląd zgromadzonych części i pierwsze przymiarki do zmontowania mechanizmu zegara	EW	„Express Wieczorny” 24.01.1974	JN
1. połowa marca 1974	deklaracja wybudowania do końca marca ostatniej części wieży przeznaczonej na pomieszczenie zegara		„Biuletyn Zamek” 15.03.1974	JN
04.05.1974, godz. 23.45	ruszył mechanizm chodu zegara zamkowego	aWM	zdjęcie notki na rysunku złożeniowym zegara	WM
17.05.1974	ruszyły mechanizmy bicia	aWM	zdjęcie notki na rysunku złożeniowym zegara	WM
26.06.1974 godz. 4.00	montaż pierwszej tarczy na wieży	ŻW	Życie Warszawy 27.06.1974	WM
26.06.1974 ok. godz. 15.	montaż drugiej tarczy na wieży		Życie Warszawy 27.06.1974	WM
28.06.1974	montaż trzeciej tarczy na wieży – zapowiedź		Życie Warszawy 27.06.1974	WM
29.06.1974	montaż czwartej tarczy na wieży – zapowiedź		Życie Warszawy 27.06.1974	WM

Wykonanie mechanizmu zegara Zamku Królewskiego w Warszawie


data	fakt	zdjęcie	źródło	siglum autora
03.07.1974	prezentacja mechanizmu zegara w Muzeum Rzemiosł Artystycznych i Precyzyjnych – zapowiedź		Życie Warszawy 27.06.1974	WM
19.07.1974 godz. 11.15	zegar na Zamku Królewskim rozpoczyna swoją pracę		powszechnie znany fakt	WM

oznaczenie skrótów:
JN – Joanna Nowak
WM – Władysław Meller
aWM – archiwum Władysław Meller
EW – gazeta Express Wieczorny
ŻW – gazeta Życie Warszawy
KP – gazeta Kurier Polski
Rzem – gazeta Rzemieślnik
SP – gazeta Słowo Powszechnie

Zachęcamy do przesyłania informacji o nieujętych faktach z budowy zegara.

50 lat minęło…
Świętujmy wspólnie rocznicę, bo zegar na Wieży Zygmuntowskiej to sukces tamtych rzemieślników i ponadczasowy powód do dumy dla całego Cechu.

Joanna Nowak
Władysław Meller

przypis 01
21 stycznia Życie Warszawy ogłosiło, że podjęto decyzję o odbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie.To jest fakt niepodważalny. Taki zamieściliśmy w naszym kalendarium.
W przekazach Zamku Królewskiego jest podana data 19 stycznia jako dzień podjęcia decyzji o odbudowie Zamku Królewskiego.
Profesor Zdzisław Mrugalski przekazywał, że słuchał relacji ze spotkania Edwarda Gierka ze środowiskami twórczymi w Polskim Radiu i na tym spotkaniu:
1. Z sali padło pytanie: „Czy Zamek Królewski będzie odbudowany?”.
2. Na tak postawione pytanie Edward Gierek miał odpowiedzieć: „rozważymy taką możliwość”
3. Publikacja informacji o decyzji o odbudowie Zamku Królewskiego w Życiu Warszawy spowodowała tak dużą euforię Warszawiaków, że władza nie mogła się już z niej wycofać, więc… przyjęła ją za swoją.