Ułatwieniem dla zapoznania się z historią budowy zegara na Zamku Królewskim w Warszawie będzie z pewnością chronologiczne przedstawienie wydarzeń z tą budową związanych.
Mimo, że od 21 stycznia 1971 roku, czyli od dnia ogłoszenia decyzji o odbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie, do zakończenia budowy w stanie surowym i uruchomienia zegara w dniu 19 lipca 1974 roku upłynęło tylko trzy i pół roku, to był to czas dynamicznych prac i licznych zwrotów akcji, które postaramy się przedstawić w oparciu o zachowane materiały źródłowe.
Poniższa tabela będzie sukcesywnie uzupełniana wszystkimi informacjami o wydarzeniach, o których zachowała się jakakolwiek wzmianka w dokumentach przechowywanych w Cechu oraz w dostępnej wówczas prasie. O wyczerpaniu się naszej wiedzy poinformujemy osobnym komunikatem i krótkim esejem podsumujemy wykonaną pracę.
Zachęcając Państwa do śledzenia kalendarium, prosimy jednocześnie o przejrzenie szuflad i odświeżenie pamięci… Będziemy wdzięczni za każdy sygnał, sprostowanie, uzupełnienie, komentarz, wyraz potępienia lub (lepiej) zachwytu.
Stwórzmy tę tabelę wspólnie!
Czekamy na profilu społecznościowym Cechu, gdzie będą publikowane kolejno dodawane fakty (https://www.facebook.com/ZlotnikowZegarmistrzowOptykowGrawerowBrazownikow). Można też przekazywać informacje listem elektronicznym na adres: jubileusz (@) rzemioslo.waw.pl
| data | fakt | zdjęcie | źródło | siglum autora |
|---|---|---|---|---|
| 21 stycznia 1971 | ogłoszenie decyzji o odbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie przypis 01 |
ŻW | Życie Warszawy 21. stycznia 1971 roku |
WM |
| data | fakt | zdjęcie | źródło | siglum autora |
|---|---|---|---|---|
| 21 stycznia 1971 | podjęcie się wykonania zegara na Zamek Królewski w Warszawie przez warszawskiego zegarmistrza Witolda Szymońskiego | kopia dokumentu w zbiorach Cechu; „Biuletyn Zamek” 01.03.1971 | JN | |
| 23 stycznia 1971 | oświadczenie Witolda Szymońskiego o wzięciu całkowitej odpowiedzialności finansowej za podjęty czyn i deklaracji samodzielnego (bez udziału Cechu) wykonania zegara | kopia dokumentu w zbiorach Cechu | JN | |
| kwiecień 1971 | do zamkowych zbiorów trafia przedwojenna przeciwwaga małej wskazówki zegara zamkowego – dar Mieczysława Chołoniewskiego | „Biuletyn Zamek” 07.04.1971 | JN | |
| kwiecień 1971 | rozpoczyna się zbiórka datków na Zamek Królewski w cechowych zakładach rzemieślniczych. Zbiórkę prowadzi 230 punktów usługowych, które jako wynagrodzenie za drobne usługi zachęcają do składania datków na Zamek | KP, Rzem. | „Kurier Polski” 08.02.1972, „Rzemieślnik” 20.02.1972 | WM |
| grudzień 1971 | informacja o postępach prac i deklaracja Witolda Szymońskiego, że rekonstrukcja zegara wieżowego na Zamek zostanie zakończona do końca 1972 roku | EW | „Życie Warszawy” 25.12.1971; „Express Wieczorny” 29.12.1971 | JN |
| 7 lutego 1972 | pierwsze otwarcie puszek z datkami zbieranymi w zakładach Cechu Złotników, Zegarmistrzów, Optyków, Grawerów i Brązowników miasta stołecznego Warszawy. Zebrano 21 tysięcy złotych na odbudową Zamku Królewskiego | KP, Rzem. | „Kurier Polski” 08.02.1972, „Rzemieślnik” 20.02.1972 | WM |
| 3 marca 1972 | Komisja (w składzie: J. Zachwatowicz, W. Lipiński, A. Borodzik, J. Januszkiewicz, J. Osiński, W. Zaleski) udaje się do pracowni Witolda Szymońskiego, gdzie stwierdza brak jakiejkolwiek dokumentacji technicznej dla budowanego zegara i inne nieprawidłowości | brak | kopia dokumentu w zbiorach Cechu | JN |
| data | fakt | zdjęcie | źródło | siglum autora |
|---|---|---|---|---|
| lipiec 1973 | rozpoczęcie drugiej publicznej zbiórki cyny i miedzi na dzwony zegarowe, wraz z informowację, że ich wykonawcą będzie Antoni Kuszewski – ludwisarz z Węgrowa | „Express Wieczorny” 06.07.1973; „Kurier Szczeciński” 11.07.1973 | JN | |
| 25 października 1973 | gotowe dzwony docierają do Warszawy do Muzeum Rzemiosł Artystycznych i Precyzyjnych | SP | „Słowo Powszechne”, 27-28.10.1973 | WM |
| data | fakt | zdjęcie | źródło | siglum autora |
|---|---|---|---|---|
| styczeń 1974 | zakończenie pracy przy wywierceniu otworów w płytach łożyskowych, przegląd zgromadzonych części i pierwsze przymiarki do zmontowania mechanizmu zegara | EW | „Express Wieczorny” 24.01.1974 | JN |
| 1. połowa marca 1974 | deklaracja wybudowania do końca marca ostatniej części wieży przeznaczonej na pomieszczenie zegara | „Biuletyn Zamek” 15.03.1974 | JN | |
| 04.05.1974, godz. 23.45 | ruszył mechanizm chodu zegara zamkowego | aWM | zdjęcie notki na rysunku złożeniowym zegara | WM |
| 17.05.1974 | ruszyły mechanizmy bicia | aWM | zdjęcie notki na rysunku złożeniowym zegara | WM |
| 26.06.1974 godz. 4.00 | montaż pierwszej tarczy na wieży | ŻW | Życie Warszawy 27.06.1974 | WM |
| 26.06.1974 ok. godz. 15. | montaż drugiej tarczy na wieży | Życie Warszawy 27.06.1974 | WM | |
| 28.06.1974 | montaż trzeciej tarczy na wieży – zapowiedź | Życie Warszawy 27.06.1974 | WM | |
| 29.06.1974 | montaż czwartej tarczy na wieży – zapowiedź | Życie Warszawy 27.06.1974 | WM | |
| data | fakt | zdjęcie | źródło | siglum autora |
|---|---|---|---|---|
| 03.07.1974 | prezentacja mechanizmu zegara w Muzeum Rzemiosł Artystycznych i Precyzyjnych – zapowiedź | Życie Warszawy 27.06.1974 | WM | |
| 19.07.1974 godz. 11.15 | zegar na Zamku Królewskim rozpoczyna swoją pracę | powszechnie znany fakt | WM |
oznaczenie skrótów:
JN – Joanna Nowak
WM – Władysław Meller
aWM – archiwum Władysław Meller
EW – gazeta Express Wieczorny
ŻW – gazeta Życie Warszawy
KP – gazeta Kurier Polski
Rzem – gazeta Rzemieślnik
SP – gazeta Słowo Powszechnie
Zachęcamy do przesyłania informacji o nieujętych faktach z budowy zegara.
50 lat minęło…
Świętujmy wspólnie rocznicę, bo zegar na Wieży Zygmuntowskiej to sukces tamtych rzemieślników i ponadczasowy powód do dumy dla całego Cechu.
Joanna Nowak
Władysław Meller
przypis 01
21 stycznia Życie Warszawy ogłosiło, że podjęto decyzję o odbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie.To jest fakt niepodważalny. Taki zamieściliśmy w naszym kalendarium.
W przekazach Zamku Królewskiego jest podana data 19 stycznia jako dzień podjęcia decyzji o odbudowie Zamku Królewskiego.
Profesor Zdzisław Mrugalski przekazywał, że słuchał relacji ze spotkania Edwarda Gierka ze środowiskami twórczymi w Polskim Radiu i na tym spotkaniu:
1. Z sali padło pytanie: „Czy Zamek Królewski będzie odbudowany?”.
2. Na tak postawione pytanie Edward Gierek miał odpowiedzieć: „rozważymy taką możliwość”
3. Publikacja informacji o decyzji o odbudowie Zamku Królewskiego w Życiu Warszawy spowodowała tak dużą euforię Warszawiaków, że władza nie mogła się już z niej wycofać, więc… przyjęła ją za swoją.