„Złoto… należy ono do niewielu rzeczy, które w każdej epoce zawsze przyciągały uwagę człowieka, niezależnie od zmieniających się stylów w sztuce i mody…”
Tymi słowami rozpoczyna się film Jerzego Skowrońskiego, wykonany w Instytucie Mechaniki Precyzyjnej, przy współpracy z Telewizyjną Wytwórnią Filmową „Poltel”, a poświęcony złoceniom elementów zewnętrznych odbudowywanego w latach siedemdziesiątych poprzedniego wieku Zamku Królewskiego w Warszawie.
![Złocenie wstarożytnym Egipcie](https://rzemioslo.waw.pl/wp-content/uploads/2022/07/001-faraon-zlocony-1.jpg)
Po wprowadzeniu rozpoczyna się przedstawienie rodzajów złocenia w aspekcie użytkowym, w porządku chronologicznym. Jest mowa o złoceniu: płatkowym, ogniowym a także galwanicznym.
![Złocenie płatkowe](https://rzemioslo.waw.pl/wp-content/uploads/2022/07/002-platkowe-zlocenie.jpg)
W przypadku złoceń elementów znajdujących się wewnątrz pomieszczeń doskonale sprawdza się metoda płatkowa.
![Złocenie ogniowe](https://rzemioslo.waw.pl/wp-content/uploads/2022/07/003-ogniowe.jpg)
W odniesieniu do wykonania złoceń dla elementów narażonych na działanie atmosfery – jak to było dla odbudowywanego Zamku Królewskiego w Warszawie, biorąc pod uwagę troskę o środowisko, autorzy filmu przekonują, że jedynym możliwym do użycia sposobem złocenia była metoda galwaniczna.
![Złocenie galwaniczne](https://rzemioslo.waw.pl/wp-content/uploads/2022/07/004-zamkowe-galwaniczne.jpg)
Z drugiej strony podkreślają oni, że dla dużych elementów – jakie wymagały tej operacji w tym przypadku, metoda taka nigdy jeszcze nie była stosowana.
W przekazie filmowym nie ma takiej informacji, ale wiadomo, że dla pewności dokonania dobrego wyboru warszawscy rzemieślnicy cechowi wykonywali specjalne – porównawcze próby złocenia dla metody ogniowej i galwanicznej.
![Złocenie galwaniczne](https://rzemioslo.waw.pl/wp-content/uploads/2022/07/004-zamkowe-galwaniczne-01.jpg)
Oglądając kolejne klatki filmu, widzimy detale tarcz zegara Zamku Królewskiego, a co ciekawe także ich montaż, przy którym zegarmistrza Jana Stefanka – odpowiedzialnego za wykonane tarcz (i niewidocznego na filmie) wspierali żołnierze Nadwiślańskiej Jednostki MSW.
![Składanie tarcz zegarowych](https://rzemioslo.waw.pl/wp-content/uploads/2022/07/005-tarcza-00.jpg)
Ten fragment jest szczególnie cenny, gdyż nie są znane jakiekolwiek zdjęcia dokumentujące proces montażu tarcz zegarowych.
![](https://rzemioslo.waw.pl/wp-content/uploads/2022/07/004-zamkowe-galwaniczne-02.jpg)
![Złocenie galwaniczne](https://rzemioslo.waw.pl/wp-content/uploads/2022/07/005-tarcza-001.jpg)
Na filmie pokazywane są także inne niż zegarowe, elementy wystroju Zamku, padają informacje o masie metalu szlachetnego zużytego do złocenia elementów wystroju Zamku.
![Zmontowana tarcza zegara](https://rzemioslo.waw.pl/wp-content/uploads/2022/07/005-tarcza-002.jpg)
Kopię nagranie tego nieznanego szerszej rzeszy rzemieślników filmu, przekazał do Cechu zegarmistrz Jan Stefanek, ale znajdowało się ono także w archiwum profesora Zdzisława Mrugalskiego.
Życzymy ciekawego spędzenia jedenastu minut – bo tyle właśnie trwa przedstawiony tutaj film.
Władysław Meller
Do ilustracji materiału użyto kadrów z filmu, co jest powodem niskiej jakości zdjęć
Zdjęcia i realizacja filmu: Jerzy Skowroński
Film wykonano w Instytucie Mechaniki Precyzyjnej przy współpracy Telewizyjną Wytwórnią Filmową „Poltel”
Konsultacja naukowa:
doc. dr hab. Jan Socha
mgr inż. Sławomir Safarzyński